Naszej Parafii - kiełczów

POPRZEDNI

I Proboszcz naszej parafii



ś.p. ks. Jan Gdak (1931–2013)

Urodził się 31 marca 1931 w Imielinie. Syn kolejarza Jana i Julii z d. Nowrocka. W latach 1938–1945 uczęszczał do Szkoły Powszechnej w Imielinie. Następnie kształcił się w Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Kościuszki w Mysłowicach (1945–1951). W kwietniu 1950 roku wstąpił do konspiracyjnej organizacji młodzieżowej: Tajne Harcerstwo Krajowe (THK: od lutego 1952 roku Szeregi Wolności). Przyjął pseudonimy „Hugo”, „Jaś”. Od maja do czerwca 1950 roku stał na czele grupy chełmskiej (Józef Wadas, Ryszard Stolecki, Jan Pogander).
Był twórcą sztandaru organizacji, którego poświęcenie odbyło się w tajemnicy w nocy 8 września 1951, w kościele Świętego Klemensa w Lędzinach.
We wrześniu 1951 roku rozpoczął studia teologiczne w Śląskim Seminarium Duchownym w Krakowie. Następnie kontynuował je w WSD Śląska Opolskiego w Nysie. W 1953 roku jeden z członków Szeregów Wolności zdradził i UB przystąpił do aresztowań członków organizacji, ich rodzin i znajomych. Ks. Jan Gdak, wówczas kleryk III roku studiów, został aresztowany 13 listopada 1953 w seminarium w Nysie. Był jednym z głównych oskarżonych w procesie przeciwko Szeregom Wolności. Po rozprawach 30 i 31 marca oraz 1 kwietnia 1954 Rejonowy Sąd Wojskowy w Stalinogrodzie (Katowicach) 5 kwietnia 1954 wydał wyrok.  Został skazany na mocy art. 86 § 2 k.k.WP na karę 6 lat więzienia, na utratę praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na 2 lata oraz przepadek całego mienia. Więziono go najpierw w Katowicach przy ul. Mikołowskiej, a następnie w zamku w Nowym Wiśniczu, wreszcie w Krakowie przy ul. Montelupich.
1 lutego 1955 uzyskał roczną przerwę w odbywaniu kary ze względu na stan zdrowia.Po wyjściu z więzienia uczył religii jako katecheta świecki w szkołach podstawowych w Wesołej, Kosztowach i Katowicach. Władze oświatowe nie chciały uznać go za nauczyciela, mimo że Kuria Biskupia w Katowicach skierowała go do nauki religii. Ze względu na pozbawienie go praw publicznych i obywatelskich praw honorowych nie mógł powrócić do seminarium. Dopiero w 1958 roku podjął dalsze studia teologiczne w WSD we Wrocławiu. 24 czerwca 1962 przyjął święcenia prezbiteratu z rąk abp. Bolesława Kominka.
Po święceniach jako wikariusz pracował w Żarach (1962–1963), Namysłowie (1963–1964), Wałbrzychu (1964–1966), Kudowie Zdroju (1966–1969) i Wrocławiu (1969–1972). W 1972 roku został proboszczem nowo erygowanej parafii Najświętszej Maryi Panny Różańcowej w Kiełczowie – wtedy Matki Bożej Różańcowej. W tym czasie był nieustannie inwigilowany i represjonowany, m.in. podsłuchiwano jego kazania i rozmowy telefoniczne, odmawiano mu wydania paszportu, utrudniano rozpoczęcie budowy plebanii i cofnięto wydane uprzednio pozwolenie na budowę pomieszczeń gospodarczych. Wydział Wyznań w Zielonej Górze szykanował go za kazanie, w którym dopatrzono się wątku politycznego. Wielokrotnie namawiano go do wyjazdu do Francji.
W 1994 roku w Papieskim Fakultecie Teologicznym we Wrocławiu uzyskał tytuł magistra teologii na podstawie pracy „Życie religijno-moralne wiernych na terenie parafii Kiełczów w latach 1945–1994”, napisanej pod kierunkiem ks. prof. dr. hab. Józefa Swastka. Ks. Gdak był członkiem Związku Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego Oddziału Wrocławskiego. W 1998 roku Zarząd Główny tego związku nadał mu Dyplom Uznania i przyznał Krzyż Więźnia Politycznego 1939–1956. W 2001 roku za działalność w związku Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej awansował go do stopnia podporucznika WP. W 2002 roku metropolita wrocławski odznaczył go tytułem Honorowego Kanonika Prześwietnej Kapituły Kolegiackiej Świętego Krzyża.
Z powodu choroby zrezygnował z prowadzenia parafii i 25 czerwca 2002 przeszedł na emeryturę.
Urodził się i zmarł w Imielinie. Śp. ks. kanonik Jan Gdak, zasłużony kapłan archidiecezji wrocławskiej, zmarł 26 kwietnia 2013 roku. Został pochowany na imielińskim cmentarzu 30 kwietnia. W Imielinie mieszkał od przejścia na emeryturę. Odszedł w 83. roku życia i 51. roku kapłaństwa.

Bibliografia
E. Długajczyk, Tajne Harcerstwo Krajowe - Szeregi Wolności w Lędzinach 1948-1953, [w:] Widziane z Górki Klemensowej, t. 7, Lędziny 1994, s. 44; J. Gdak, Wspomnienia z więzienia w zamku w Nowym Wiśniczu, [w:] Po ziemi naszej roześlem harcerzy… Z dziejów harcerstwa polskiego na Górnym Śląsku, red. K. Heska – Kwaśniewicz, Katowice 2007, s. 184-195, s. 273-279; K. Heska-Kwaśniewicz, Harcerze z tamtych lat, „Śląsk. Miesięcznik Społeczno-Kulturalny” 2004, nr 5; J. Pudełkowa, Z życia szkoły: Tragiczne dzieje Harcerzy w latach 1948- 1953, [w:] 75-lecie Liceum Ogólnokształcącego im. T. Kościuszki w Mysłowicach, Mysłowice 1997, s. 39; Wolność Przyszła Później - kombatanckie biografie więźniów politycznych PRL, red. E. Tuźnik, Wrocław 1997, s. 83.